Giới thiệu chuyên mục "Lương và Lương tối thiểu"

Khi viết về quan hệ lao động trên blog này, tôi dự định là sẽ "đi" một cách bài bản, từ từ, nghĩa là xuất phát từ câu chuyện ai "nói" với ai (chủ thể), rồi đến họ "nói" với nhau như thế nào (tương tác), rồi tiếp theo là họ "nói" về cái gì (công việc và quyền lợi) và cuối cùng là họ "nói" với nhau trong điều kiện, bối cảnh nào (yếu tố tác động từ bên ngoài).

Với kế hoạch dự kiến đó, mấy ngày qua tôi mới bắt đầu được vài bài về câu chuyện ai "nói" với ai và họ "nói" với nhau như thế nào. Riêng hai chủ đề này để mà nói cho nó rõ, cho đủ thì có lẽ cũng phải dài dài chứ chưa thể kết thúc ngày một ngày hai được. Và, quan trọng là cho đến hôm nay các cái "chốt" của hai vấn đề trên vẫn chưa được mở.

Tuy nhiên, suốt từ hôm qua tới nay, tôi thấy báo viết và báo mạng đang tập trung nói về vấn đề tiền lương và tiền lương tối thiểu nhiều quá trời. Đây là một vài bài trong số hàng chục bài được đăng trên báo mạng hai ngày qua: "Lương, thưởng thấp không đình công mới lạ", "Tiền lương sẽ tính theo cơ chế thị trường", "Tiền lương được quan tâm đặc biệt". Rồi trước đó thì hàng loạt bài như "Chủ tịch nước:"Cải cách tiền lương một cách nghiêm túc", "Sẽ có luật tiền lương tối thiểu", "Đề xuất cải cách tiền lương cán bộ, công chức, viên chức", rồi những bài với cái tít rất "giật" mình như: "Lương công chức, viên chức:: chỉ đủ sống nửa tháng" và rất nhiều bài nữa mà tôi không liệt kê xuể.

Thực ra tôi đã ý thức được ngay từ đầu rằng đã nói đến quan hệ lao động thì không thể không đề cập đến vấn đề tiền công - tiền lương và lương tối thiểu, vì quan hệ lao động suy cho cùng, nếu bỏ đi hết các phần mang tính "ní nuận" thì nó chỉ còn lại 2 câu hỏi là " làm gì?" và "được trả bao nhiêu?", thế thôi. Tất nhiên, nếu mở rộng ra thì cái câu hỏi "được trả bao nhiêu?" có thể còn bao gồm một vài quyền lợi khác nữa như tiền thưởng, rồi chế độ ốm đau, hiếu hỉ,...nhưng những thứ đó cũng chỉ như cọng hành, lá rau thơm hoặc cùng lắm là cái quẩy nóng thêm vào bát phở thôi, mà nếu chỉ ăn mỗi hành, rau thơm và thậm chí cả cái quẩy nữa thì cũng khó có thể gọi là một bữa sáng được. Thế nên nói đến quyền lợi cao thấp gì thì nói nhưng tiền lương (hay tiền công) vẫn là cái cốt lõi khi hai bên trong quan hệ "nói" với nhau.

Còn cái tiền lương tối thiểu ấy là phần "cứng" trong kết cấu tiền lương (tiền công) của người đi làm thuê, đặc biệt là những đối tượng hưởng lương thấp, mà nói chính xác hơn là cái "sàn" mà người đi thuê lao động không được phép trả thấp hơn. Lương tối thiểu còn là một công cụ hữu hiệu để chính phủ có thể can thiệp, điều chỉnh nội dung câu chuyện mặc cả giữa hai bên trong quan hệ lao động. 

Vậy nên tiền lương (hay tiền công) và lương tối thiểu dường như là một phần tất yếu của câu chuyện về quan hệ lao động. Và hôm nay, trong bối cảnh xã hội đang nóng lên với chủ đề này, tôi xin mở chuyên mục "Lương và Lương tối thiểu" trên blog này. 

Rất mong các bạn truyền cái "nóng" của xã hội vào chuyên mục này để cùng nhau đóng góp một cái gì đó vào thảo luận chung của xã hội.

Nguyễn  Mạnh Cường

cuong.qhld@gmail.com