VỤ 512 LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY DONG-A VINA (BÌNH DƯƠNG) NGỪNG VIỆC PHẢN ĐỐI CTY SA THẢI CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN

Lời bình: Đây được coi là một trong những hành động tập thể (collective action) kinh điển trong quan hệ lao động. Tuy nhiên, ở Việt Nam, cho đến nay thì thường coi tranh chấp lao động tập thể là những tranh chấp chủ y

ếu liên quan tới lương bổng và điều kiện lao động của TẬP THỂ người lao động chứ ít khi nói tới tranh chấp liên quan tới công đoàn. Trong khi đó, ở các nước có quan hệ lao động phát triển thì tranh chấp lao động tập thể có liên quan tói cán bộ công đoàn lại chiếm tỷ lệ lớn. Lưu ý là khi tranh chấp liên quan tới cán bộ công đoàn (sa thải hoặc đối xử bất công vì lý do hoạt động công đoàn) thì đó KHÔNG PHẢI là tranh chấp lao động cá nhân nữa mà là tranh chấp lao động TẬP THỂ, vì khi chủ sử dụng lao động đối xử bất công với chủ tịch hay BCH công đoàn thì tức là đối xử bất công với tập thể người lao động mà những người này đại diện rồi. Các bạn nên theo dõi vụ này đê hiểu rõ hơn về một dạng tranh chấp lao động tập thể

(Câu chuyện lấy từ báo Lao động ngày 1/8/2012)

Mạnh Cường IR
-------------------------------------------------------------

“Cơ chế” bảo vệ cán bộ hữu hiệu

Ngày 31.7, tập thể NLĐ Cty TNHH Dong-A Vina (100% vốn nước ngoài, sử dụng 530 CN chuyên in lụa, vải, đồ da ở đường số 1, KCN Bình Đường, Dĩ An, Bình Dương) đã cử người đến Báo Lao Động kêu cứu về việc Cty sa thải trái pháp luật cán bộ CĐ, sau đó chấm dứt HĐLĐ với hàng trăm CN.

Theo phản ánh của NLĐ, tại Đại hội CĐ Cty TNHH Dong-A Vina vừa qua, tập thể đoàn viên đã tín nhiệm bầu BCH CĐCS mới, trong đó có anh Trần Văn Sỹ (một tổ trưởng sản xuất quê Nghệ An, đã làm việc 10 năm tại Cty). Sau đó anh Sỹ có xin nghỉ phép và khi trở lại Cty làm việc thì bị trễ một số ngày, trong đó gồm cả 2 ngày không có lý do. Căn cứ vào đó, những người làm công tác nhân sự của Cty đã lập thủ tục sa thải anh Sỹ để... “làm gương”!

Trước việc làm vô lý của nhóm nhân viên nhân sự, tập thể 512 NLĐ của Cty TNHH Dong-A Vina (trừ bộ phận văn phòng, tạp vụ, tài xế) đã nhất loạt ngừng việc vào ngày 12.7 để phản đối, đưa ra yêu sách: Buộc Cty huỷ bỏ quyết định sa thải cán bộ CĐCS Trần Văn Sỹ; thay vào đó phải sa thải toàn bộ nhóm nhân viên nhân sự... Do mới đây NLĐ Cty này từng ngừng việc đòi tăng lương và Cty đã phải tăng 300.000 đồng/người/tháng, nên đến khi xảy ra vụ tranh chấp này, đôi bên đều kiên quyết không nhượng bộ, vì thế vụ ngừng việc kéo dài đến nay (31.7) vẫn chưa ngã ngũ.

Trước đó, ngày nào CĐ các KCN Bình Dương và Ban quản lý các KCN Bình Dương cũng cử cán bộ xuống hoà giải. Vào những ngày 23.7 và 24.7, các cơ quan chức năng đã mời đại diện NLĐ gồm BCH CĐCS và các tổ trưởng, chuyền trưởng (khoảng 30 người) dự họp với Ban Giám đốc Cty để thống nhất cách giải quyết.

Theo đó, hầu hết kiến nghị của NLĐ đều đã được đại diện Cty chấp thuận, duy chỉ có 2 nội dung không chấp thuận là: Sa thải bộ phận nhân sự và trả 70% tiền lương những ngày ngừng việc. Riêng đối với anh Sỹ, do đã có đơn khiếu nại việc Cty áp dụng sai Bộ luật Lao động về xử lý kỷ luật (thuộc tranh chấp cá nhân), nên các ngành chức năng thống nhất là ngay sau khi NLĐ quay trở lại làm việc sẽ tiến hành xem xét lại toàn bộ quy trình Cty xử lý kỷ luật anh Sỹ. Đại diện Cty cũng cam kết sẽ phục hồi toàn bộ quyền lợi cho anh Sỹ nếu Cty vi phạm pháp luật.

Kết thúc cuộc họp, đại diện BCH CĐCS đã cam kết sẽ vận động NLĐ trở lại làm việc vào sáng 25.7. Tuy nhiên, sáng 25.7 hàng trăm NLĐ đến trước cổng Cty nhưng vẫn không vào làm việc, mà họ muốn phải giải quyết đúng nguyện vọng là rút lại quyết định kỷ luật anh Sỹ, sa thải bộ phận nhân sự, và trả 70% lương những ngày ngừng việc thì họ mới trở lại làm việc. Phía Cty Dong-A Vina lập tức tuyên bố sẽ sa thải toàn bộ 512 NLĐ với lý do “nghỉ việc quá 5 ngày không có lý do chính đáng”(?!).

Trước tình hình trên, các cơ quan chức năng lập tức can thiệp vì vụ ngừng việc này có lý do và pháp luật lao động đã nghiêm cấm NSDLĐ sa thải NLĐ vì lý do đình công (ngừng việc). Cuối cùng, do không vận động được NLĐ trở lại làm việc, nên Ban giám đốc Cty buộc phải chuyển đơn hàng cho DN khác gia công, và yêu cầu CN làm đơn xin thôi việc để chi trả các chế độ.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, Chủ tịch CĐ các KCN tỉnh Bình Dương Trương Thị Bích Hạnh cho biết: “Tính đến 31.7, có hơn 100 NLĐ đã ký thoả thuận chấm dứt HĐLĐ với Cty. Hiện CĐ các KCN Bình Dương đang giám sát việc thực hiện của Cty Dong - A để hướng dẫn NLĐ khiếu nại hoặc khởi kiện (nếu có)”. Các chuyên gia pháp luật ở Bình Dương khẳng định: “Vụ việc tranh chấp này đã cho thấy một trong những “cơ chế” bảo vệ cán bộ CĐ rất kiên quyết và hữu hiệu”.

Dương Minh Đức

(Báo Lao động)

Vụ ngừng việc tập thể của hơn 3.000 công nhân Cty MAKALOT (Hải Dương)

Lời bình: Tất cả những gì được kể đến trong bài này thấy sao điều kiện lao động lại tồi tệ đến thế, và quyền lợi của người lao động được hưởng sao lại thấp đến thế. Thế nhưng câu hỏi đặt ra không phải là tại sao các yếu tố đó thấp đến thế, mà là tại sao các yếu tố thấp đến thế mà lại kéo dài đến thế. Thế tiếng nói của người lao động đâu, của công đoàn đâu? Chỉ đến khi xảy ra ngừng việc rồi thì thấy công đoàn cấp trên xuống nắm tình hình. Thế còn trước đó thì công đoàn cấp trên ở đâu, công đoàn cơ sở ở đâu?

NMC

(Theo báo Lao động ngày 31/7/2012) 

Công nhân ngừng việc tụ tập trước cổng Cty

Vụ ngừng việc tập thể của hơn 3.000 công nhân (CN) Cty TNHH may mặc Makalot (100% vốn đầu tư của Đài Loan (TQ), đóng tại xã Thanh Hải, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương) diễn ra từ ngày 27.7 đến nay vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt. Vụ việc còn bị đẩy lên nghiêm trọng hơn khi sáng 30.7, một đốc công người Đài Loan đã có hành vi đánh một nam CN chảy máu mồm. 

“Chúng tôi kiệt sức vì phải làm việc 12 giờ/ngày”

Sau khi đốc công người Đài Loan có hành vi hành hung công nhân, NLĐ tham gia ngừng việc tập thể tại Cty càng trở nên bức xúc. Sáng 30.7, trao đổi với PV, CN Đào Việt C - làm việc tại tổ may 2, MK2 - cho biết: “Nguyên nhân chính của việc hơn 3.000 CN chúng tôi dừng việc tập thể từ ngày 27.7 là do trong thời gian gần đây, lãnh đạo Cty thúc ép CN phải hoàn thành định mức công việc với khối lượng lớn, CN phải làm tăng giờ làm thêm liên tục trong tuần – bắt đầu từ 7h30 tới 20h30 mà chỉ được nghỉ ăn trưa 1 giờ, nghỉ giải lao 15 phút.

Trong khi phải làm việc căng sức, tập trung vào công việc một ngày hơn 12 tiếng, nhưng chúng tôi chỉ được lãnh đạo Cty “bao” 2 bữa ăn (trưa, tối) mỗi suất có giá 11.000đ. Do làm việc căng thẳng và thiếu chất dinh dưỡng nên nhiều CN đã mệt mỏi, sinh bệnh. Khi CN bị mệt, ốm xuống phòng y tế có ý kiến là được nghỉ ngơi cho lại sức, nhưng cán bộ thuộc phòng y tế của Cty có thái độ hách dịch, không tìm hiểu kỹ tình hình sức khỏe của CN, chỉ cho phép nằm nghỉ 10 phút và sau đó yêu cầu tiếp tục làm việc...

Trong những ngày gần đây khi thời tiết nắng nóng, các khu nhà xưởng rất nóng (nhất là phân xưởng là) nhưng Cty trang bị rất ít quạt. Khi CN mở cửa sổ để hứng gió thì bị bảo vệ bắt đóng cửa lại.

CN Lê Thị Th - tổ may 2, MK3 - cho biết, những ngày gần đây, do Cty có đơn hàng nhiều nên vấn đề tăng ca, làm thêm rất căng thẳng.  Đốc công luôn đòi hỏi CN phải có sản lượng cao,  khi CN đã cố gắng đáp ứng được yêu cầu thì đốc công lại yêu cầu tăng sản lượng cao hơn... NLĐ không thể chịu nổi!

Theo phản ánh của nhiều CN, một trong những nguyên nhân chính tạo tâm lý bức xúc cho CN là do thái độ đối xử của đốc công với NLĐ. Khi CN không đáp ứng được sản lượng, đốc công đã có hành vi đập bàn, quát mắng, cụ thể là trường hợp của đốc công Anni và Cheo Loan... Mặc dù ngày 27.7, CĐ tỉnh Hải Dương đã xuống Cty tiếp xúc, lắng nghe ý kiến của đại diện CN và trao đổi với lãnh đạo Cty Makalot, nhưng vụ việc không được giải quyết dứt điểm. Khoảng 8h30 sáng 30.7, do không kiềm chế, một đốc công người Đài Loan đã đánh  một nam CN. Quá bức xúc, nhiều CN đã có phản ứng tiếp tục ngừng việc.

Sẽ giải quyết sớm vụ việc

Phó Chủ tịch CĐ ngành công thương Hải Dương Nguyễn Thị Huyền xác nhận: Sáng 30.7, tại Cty Makalot, có sự việc đốc công người Đài Loan đánh chảy máu mồm một nam CN. TGĐ Cty đã yêu cầu đốc công người  Đài Loan trực tiếp thỏa thuận giải quyết vụ việc với CN bị đánh, nếu không Cty sẽ có biện pháp xử lý thích đáng.

Chủ tịch CĐ ngành công thương tỉnh Hải Dương Lương Ngọc Thắng cho biết: “Sau khi xuống hiện trường để nắm bắt tâm tư nguyện vọng của CN, ý kiến của CN tập trung vào các vấn đề: Chấm dứt thái độ quát mắng CN, giảm giờ làm, tăng tiền làm thêm, xem xét lại mức giá của khẩu phần ăn ca, tính lại các khoản phụ cấp...”.

Theo ông Thắng, sau khi lắng nghe ý kiến của CN, TGĐ Cty Makalot Johnson Chiu cho biết, lãnh đạo Cty sẽ yêu cầu các đốc công thay đổi thái độ đối với CN, nếu vi phạm sẽ kỷ luật; việc nâng lương không phải tự động được nâng mà cần phải xem vào kỹ năng tay nghề của chính NLĐ, vấn đề tăng ca, lãnh đạo Cty sẽ họp với các tổ trưởng và nghiên cứu sản lượng cho phù hợp với từng phân xưởng. Cty sẽ tăng tiền ăn ca cho CN, Cty sẽ tìm nhà cung cấp mới, đại diện CN sẽ giúp lãnh đạo Cty kiểm tra chất lượng bữa ăn. Lãnh đạo Cty đã đồng ý tăng một số khoản phụ cấp như xăng xe (lên 200.000đ/tháng), tiền chuyên cần (lên 150.000đ/tháng) v.v... Tổng mức tăng so với thu nhập tháng trước của CN vào khoảng 90.000đ-100.000đ/người/tháng.

Tuy nhiên, ngày 30.7, các CN cho PV biết mức tăng như vậy là quá thấp, chưa đáp ứng được đòi hỏi của NLĐ. Vì vậy, họ tuyên bố sẽ tiếp tục ngừng việc tập thể trong ngày 31.7.

Theo ông Trần Ngọc Bính - Trưởng ban CSPL LĐLĐ tỉnh Hải Dương - để giải quyết dứt điểm vụ việc, CĐ sẽ tiếp tục tổ chức đối thoại giữa CN và chủ DN. Phải tháo gỡ được những khúc mắc để có tiếng nói chung bằng những thỏa thuận cụ thể của DN với NLĐ.

Theo Quang Chính - Việt Lâm

Lao Động

Liệu có phải doanh nghiệp không vi phạm pháp luật thì đình công không xảy ra?

Vấn đề: Có người cho rằng nếu doanh nghiệp không vi phạm pháp luật, đảm bảo quyền lợi cho người lao động đúng theo pháp luật quy định, thì đình công sẽ không xảy ra. Liệu có đúng là như vậy?

Bình luận:

Về nguyên tắc thì đình công là một hành động phản kháng hay gây sức ép mang tính tập thể của người lao động đối với người sử dụng lao động nên nó phải xuất phát từ tranh chấp lao động tập thể, nghĩa là nếu không có tranh chấp lao động tập thể thì không thể có đình công. Xin nhấn mạnh là "tranh chấp lao động tập thể" chứ không thể chỉ là "tranh chấp lao động" chung chung, vì tranh chấp lao động cá nhân có thể diễn ra thường xuyên, nhưng không hoặc khó biến thành hành động đình công.

Cần nói rõ là cá biệt có trường hợp xung đột cá nhân, dẫn đến sự giận dữ của những người công nhân khác và cũng dẫn đến đình công thì trường hợp này lại phải diễn giải theo cách khác.

Còn trường hợp cá nhân mà là cán bộ công đoàn, bị chủ phân biệt đối xử thì trường hợp đó phải được diễn giải là đã động chạm đến quyền lợi của tập thể người lao động rồi. Cá nhân cán bộ công đoàn lúc đó đã là đại diện của tập thể, nên cũng chuyển thành tranh chấp tập thể.

Khi nào thì đình công tự phát dễ xảy ra?

Tôi không muốn dùng từ "nguyên nhân" xảy ra đình công. Vì sao? Vì nếu mình dùng từ nguyên nhân thì theo mối quan hệ biện chứng nhân - quả thì có nghĩa là nguyên nhân đó ắt sẽ dẫn đến kết quả là đình công.

Ở đây tôi chỉ nói là "khi nào thì đình công tự phát dễ xảy ra" để nói lên cái nguy cơ hay cái tiềm năng có thể xảy ra đình công thôi. Còn nó có xảy ra hay không thì lại tùy thuộc vào việc những yếu tố này sẽ được kích hoạt thành hành động đình công hay là nó sẽ được hóa giải để đình công không xảy ra.

Theo tôi, có 5 yếu tố đáng lưu ý sau:

-         Thứ nhất là yếu tố tập trung của lao động, nhất là lao động giản đơn, có tay nghề thấp. Khi những lao động này làm cùng với nhau, ở cùng với nhau thì những sự vất vả, bức xúc rất dễ lây lan và cộng hưởng.

-         Thứ hai là việc xuất hiện một sự bức xúc hay kỳ vọng mang tính tập thể. Khi tôi nói "bức xúc tập thể" là để chỉ việc NLĐ cho rằng doanh nghiệp có biểu hiện vi phạm quyền lợi của NLĐ. Khi tôi nói "kỳ vọng tập thể" là để chỉ về một kỳ vọng nào đó về quyền lợi mà họ nghĩ rằng người sử dụng lao động có khả năng trả cho họ cao hơn (tôi đã đề cập đến yếu tố này ở post trước).

Tại sao công nhân đình công - một cách nhìn khác

Nếu đọc tất cả các loại báo cáo về đình công, được phát ra từ các cơ quan, tổ chức khác nhau, tôi xin cá với các bạn là các bạn sẽ thu được kết quả giống nhau, đó là đình công được xác định gồm 3 nguyên nhân chính: thứ nhất là do tiền lương thấp, thứ hai là do người sử dụng lao động vi phạm luật pháp và thứ ba là do ý thức người lao động kém (nên hơi tí là đình công, mà toàn đình công tự phát).

Tôi thì tôi chưa bao giờ tin một cách hoàn toàn vào cái kết luận này cả. 

Nếu xác định nguyên nhân đình công là như vậy thì làm thế nào ta có thể giải thích được là năm 2009, số các cuộc đình công giảm một cách đột biến ở Việt Nam, từ 762 cuộc năm 2008 xuống còn có 218 cuộc năm 2009, nghĩa là giảm hơn 70%?

Chẳng nhẽ là do năm 2009, tiền lương của các doanh nghiệp đột ngột tăng?

Hay chẳng nhẽ là do năm 2009, ý thức chấp hành luật pháp của người sử dụng lao động đột ngột tăng?

Hay là do năm 2009 ý thức của người lao động đột ngột tốt hơn hẳn năm 2008?

Tất cả những cái đó không phải. Mà nếu không phải thì 3 nguyên nhân xác định một cách như là mặc định kia là không chính xác.

Cái lý sự “Con gà hay quả trứng”

Câu chuyện “con gà hay quả trứng – cái gì có trước?” có lẽ là một cái lý sự mà Thượng đế ban cho con người để con người bám vào đó mà tiến hành những tranh luận không có hồi kết về cái gì là nguyên nhân và cái gì là kết quả. Tóm lại là cái gì “đẻ” ra cái gì.

Hãy cùng nhau xem 2 cái lý sự sau:

Câu chuyện thứ nhất, đó là về Làm và Lương:

Nhiều người ta thán về việc lương công chức thấp. Thế nhưng có người lại bảo: làm như thế thì lương chỉ có vậy thôi. Lập tức có người đáp lại: lương như vậy thì người ta chỉ làm như vậy thôi. Câu chuyện này tôi đã nghe dễ đến hơn 20 năm nay rồi mà vẫn chưa có hồi kết và kết quả là từ đó đến nay, lương “vẫn như vậy” và người ta làm cũng “vẫn như vậy”.

Câu chuyện thứ hai, đó là về Đình công và Giải quyết đình công:

Việt Nam có lẽ là nước duy nhất trên thế giới giữ một kỷ lục rất kỳ quặc, đó là từ khi có Bộ luật Lao động tới nay (1995), đã diễn ra hơn 4 ngàn cuộc đình công thì 100% các cuộc đình công này là tự phát (nghĩa là diễn ra không theo trình tự thủ tục pháp luật quy định). Do đình công diễn ra không theo luật nên trình tự thủ tục để giải quyết nó cũng không thể tiến hành theo luật. Bởi vậy mới có chuyện là việc giải quyết các cuộc đình công này cũng 100% không theo trình tự thủ tục phát luật quy định. Người lao động thấy cứ đình công không theo luật mà vẫn được giải quyết, thậm chí là giải quyết nhanh hơn, hiệu quả hơn, “an toàn” hơn cho người tổ chức đình công thì họ cứ con đường không theo luật mà đi.

Từ đó mới sinh ra cái vòng luẩn quẩn là “đình công thế nào thì giải quyết đình công thế đó” và “giải quyết đình công như thế nào thì đình công thế đó”.

Nếu cứ bám lấy cái lý sự “con gà và quả trứng” thì hai vấn đề cốt tử này của quan hệ lao động ở Việt Nam sẽ mãi như thế này thôi.

Nguyễn Mạnh Cường
cuong.qhld@gmail.com

------------------------

@ copyright 2012

Mọi sự trích dẫn hoặc đăng tải lại đề nghị ghi rõ nguồn